Kết hôn – ngày trọng đại của tình yêu và sự gắn kết. Trong thời đại số hóa, nhiều cặp đôi mong muốn đăng ký kết hôn online để tiết kiệm thời gian, công sức. Tuy nhiên, liệu việc đăng ký kết hôn trực tuyến đã thực sự khả thi tại Việt Nam?
Hãy cùng Công ty Luật TNHH Huỳnh Nam tìm hiểu quy định pháp luật và những hướng dẫn mới nhất để bạn và “nửa kia” có sự chuẩn bị tốt nhất cho thủ tục kết hôn của mình!
I. Quy định cơ bản về Đăng ký Kết hôn theo pháp luật Việt Nam
Để xác lập quan hệ vợ chồng một cách hợp pháp, việc kết hôn phải tuân thủ đúng các điều kiện và thủ tục đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
- Nguyên tắc bắt buộc đăng ký:
Khoản 1 Điều 9 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 khẳng định:
“Việc kết hôn phải được đăng ký và do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện theo quy định của Luật này và pháp luật về hộ tịch. Việc kết hôn không được đăng ký theo quy định tại khoản này thì không có giá trị pháp lý.”
=> Điều này có nghĩa là, một cuộc hôn nhân chỉ được công nhận về mặt pháp lý khi và chỉ khi đã được cơ quan nhà nước đăng ký. - Yêu cầu về sự có mặt trực tiếp:
Điều 6 (Khoản 2) và Điều 18 (Khoản 1) Luật Hộ tịch 2014 quy định rõ:- “Trường hợp kết hôn, nhận cha, mẹ, con thì các bên phải trực tiếp thực hiện tại cơ quan đăng ký hộ tịch.”
- “Hai bên nam, nữ nộp tờ khai đăng ký kết hôn theo mẫu quy định cho cơ quan đăng ký hộ tịch và cùng có mặt khi đăng ký kết hôn.”
=> Như vậy, theo các quy định hiện hành, để đăng ký kết hôn, cả nam và nữ đều bắt buộc phải có mặt trực tiếp tại cơ quan đăng ký hộ tịch để nộp hồ sơ và ký vào Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn. Đây là điểm khác biệt quan trọng so với nhiều thủ tục hành chính khác có thể ủy quyền.
II. Cánh cửa số hóa: Những bước tiến mới về Đăng ký Kết hôn trực tuyến
Mặc dù luật pháp hiện hành yêu cầu sự có mặt trực tiếp, nhưng với xu thế phát triển của Chính phủ điện tử, Bộ Tư pháp và các cơ quan liên quan đã có những nỗ lực đáng kể để số hóa thủ tục kết hôn, mang lại sự tiện lợi tối đa cho người dân.
- Chỉ đạo từ Bộ Tư pháp:
Công văn 1868/BTP-HTQTCT năm 2022 của Bộ Tư pháp đã nêu rõ chủ trương triển khai đăng ký khai sinh, đăng ký khai tử, đăng ký kết hôn trực tuyến trên Cổng dịch vụ công Quốc gia/Cổng dịch vụ công cấp tỉnh.
=> Điều này cho thấy định hướng rõ ràng của cơ quan quản lý nhà nước về việc từng bước đưa các thủ tục hộ tịch online vào thực tiễn, nhằm tối ưu hóa quy trình hành chính. - Nền tảng pháp lý cho Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử:
Nghị định 87/2020/NĐ-CP đã quy định về Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử và đăng ký hộ tịch trực tuyến. Đây là một nền tảng pháp lý quan trọng, cho phép người dân nộp hồ sơ, khai báo thông tin ban đầu qua mạng thay vì phải nộp giấy tờ trực tiếp ngay từ đầu.
III. KẾT LUẬN: Đăng ký Kết hôn trực tuyến – Có thể nhưng chưa HOÀN TOÀN!
Vậy, câu hỏi của độc giả về việc đăng ký kết hôn trực tuyến đã có lời giải đáp rõ ràng:
Bạn và người yêu hoàn toàn có thể thực hiện một phần quy trình đăng ký kết hôn online để khai báo thông tin và chuẩn bị hồ sơ ban đầu.
- Những gì CÓ THỂ làm trực tuyến:
- Nộp hồ sơ trực tuyến: Bạn có thể truy cập Cổng Dịch vụ công Quốc gia (dichvucong.gov.vn) để khai thông tin vào tờ khai đăng ký kết hôn và tải lên các giấy tờ cần thiết. Việc này giúp rút ngắn thời gian xử lý tại cơ quan hộ tịch và tránh việc đi lại nhiều lần.
- Những gì BẮT BUỘC phải làm trực tiếp:
- Có mặt và ký giấy: Theo quy định của Luật Hộ tịch, vào ngày hẹn, hai bên nam, nữ bắt buộc phải cùng có mặt trực tiếp tại cơ quan đăng ký hộ tịch/UBND xã, phường để ký vào Sổ hộ tịch và Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn. Đây là yêu cầu không thể thay thế, đảm bảo tính xác thực và ý chí tự nguyện của các bên.
Việc triển khai thủ tục hành chính công trực tuyến này giúp tối giản hóa quy trình và tiết kiệm thời gian đáng kể cho các cặp đôi. Tuy nhiên, việc cấp bản điện tử Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn và hoàn tất toàn bộ quá trình kết hôn online vẫn đang trong lộ trình phát triển và chưa được triển khai hoàn chỉnh.
IV. Lời khuyên cho các cặp đôi:
Để quá trình đăng ký kết hôn diễn ra thuận lợi, bạn và người yêu nên:
- Chủ động chuẩn bị hồ sơvà khai báo thông tin trực tuyến trên Cổng Dịch vụ công Quốc gia để tiết kiệm thời gian.
- Sắp xếp thời gianđể cả hai cùng có mặt tại cơ quan đăng ký hộ tịch vào ngày hẹn để hoàn tất thủ tục ký kết hôn và nhận Giấy chứng nhận.
- Tra cứu thông tin chi tiết trên Cổng Dịch vụ công Quốc gia (https://dichvucong.gov.vn/p/home/dvc-chi-tiet-thu-tuc-hanh-chinh.html?ma_thu_tuc=1.000894) hoặc liên hệ cơ quan hộ tịch tại địa phương để nắm rõ quy trình cụ thể.