Trong thời đại số, việc sử dụng thiết bị định vị (GPS tracker) hoặc ứng dụng theo dõi vị trí trên điện thoại ngày càng phổ biến, được nhiều người lựa chọn để quản lý phương tiện, nhân viên hoặc người thân. Tuy nhiên, nếu việc gắn hoặc cài đặt được thực hiện mà không có sự đồng ý của người bị theo dõi, hành vi đó có thể xâm phạm nghiêm trọng quyền riêng tư và bị xử lý theo quy định của pháp luật.

Theo Điều 21 Hiến pháp năm 2013 và Điều 38 Bộ luật Dân sự năm 2015, mọi người có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình; việc thu thập, sử dụng thông tin cá nhân chỉ được thực hiện khi có sự đồng ý của người liên quan.

Về mặt kỹ thuật, thiết bị định vị GPS hoạt động bằng cách thu thập dữ liệu vị trí – một loại dữ liệu cá nhân nhạy cảm và truyền tải liên tục qua mạng viễn thông (SIM 4G/5G) đến ứng dụng của người theo dõi qua Internet. Do đó, hành vi này được xem là thu thập, xử lý và sử dụng dữ liệu cá nhân trên không gian mạng mà không có sự đồng ý của chủ thể dữ liệu.

Theo điểm e khoản 3 Điều 102 Nghị định số 15/2020/NĐ-CP, người thu thập, xử lý và sử dụng thông tin của cá nhân khác mà không được sự đồng ý hoặc sai mục đích theo quy định pháp luật có thể bị xử phạt hành chính từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng. Ngoài ra, người bị xâm phạm có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại vật chất và tinh thần theo Điều 592 Bộ luật Dân sự năm 2015.

Trường hợp người sử dụng dữ liệu định vị vào mục đích xấu, gây thiệt hại, đe dọa hoặc bôi nhọ danh dự, nhân phẩm của người khác, hành vi này có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự hiện hành.

Vậy khi nào việc gắn thiết bị định vị được xem là hợp pháp?

Pháp luật không cấm tuyệt đối việc sử dụng thiết bị định vị. nhưng chỉ hợp pháp khi: (i) cơ quan có thẩm quyền thực hiện theo nhiệm vụ; (ii) chủ sở hữu gắn trên tài sản của mình; hoặc (iii) có sự đồng ý rõ ràng giữa các bên. Mọi trường hợp khác đều tiềm ẩn rủi ro pháp lý và có thể bị xử phạt.

Ngoài các trường hợp nêu trên, việc gắn thiết bị định vị vào tài sản hoặc phương tiện của người khác mà không có sự đồng ý đều tiềm ẩn rủi ro pháp lý và có thể bị xử lý.

Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, vui lòng liên hệ: Công ty luật TNHH Huỳnh Nam.