Câu hỏi:

Ngôi nhà hiện nay gia điình tôi đang ở là nhà thuê của Nhà nước, diện tích 20m2. Trước đây, do bố tôi ký hợp đồng thuê nhà với Công ty quản lý nhà quận. Bố mẹ tôi có 3 người con (2 con trai, 1 con gái). Năm 2009 bố tôi qua đời, mẹ tôi đứng tên chủ Hợp đồng thuê nhà ngày 14/5/2010 (sang tên hợp đồng thay chồng) và là thành viên duy nhất có tên trong hợp đồng. Đầu năm 2017 mẹ tôi qua đời. Năm 2015, em gái tôi đi lấy chồng và ở nơi khác nhưng đến nay chưa chuyển khẩu. Vợ chồng tôi cùng 2 con vẫn sống ở ngôi nhà này và thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ với Nhà nước. Vì ngôi nhà này đã quá xuống cấp, dột nát nên tháng 3/2017 vợ chồng tôi đã bỏ ra 40.000.000 đồng để sửa chữa, nâng cấp ngôi nhà. Cũng vì điều kiện khó khăn nên gia đình chúng tôi chung vốn bán hàng cùng một người bạn tại đây. Cũng từ đó mà phát sinh mâu thuẫn, anh chị em tôi bắt tôi phải nghỉ kinh doanh để chia thừa kế ngôi nhà này cho họ.

Chúng tôi xin hỏi như sau:

1. Các anh chị em tôi có được quyền hưởng thừa kế đối với ngôi nhà này hay không?

2. Vợ chồng tôi có được tiếp tục đứng tên thuê ngôi nhà này với Công ty kinh doanh nhà không?

Trả lời:

1. Theo quy định tại Điều 612 Bộ luật Dân sự 2015 “Di sản thừa kế bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác.”

Điều 609 Bộ luật Dân sự “Cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật”

Ngôi nhà hiện nay vợ chồng, các con ông đang ở, trước đây là do bố mẹ ông thuê của Nhà nước, là ngôi nhà thuộc sở hữu của Nhà nước, không phải nhà thuộc sở hữu riêng của bố mẹ ông nên không phải di sản thừa kế. Vì vậy, các anh chị em trong gia đình ông không có quyền được hưởng thừa kế đối với ngôi nhà này.

2. Theo quy định Điều 133 Luật Nhà ở 2014 “Trường hợp chủ sở hữu nhà ở chết mà thời hạn thuê nhà ở vẫn còn thì bên thuê nhà ở được tiếp tục thuê đến hết hạn hợp đồng. Người thừa kế có trách nhiệm tiếp tục thực hiện hợp đồng thuê nhà ở đã ký kết trước đó, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.”

Mẹ ông là người ký hợp đồng thuê nhà và là người duy nhất có tên trong hợp đồng nên sau khi bà qua đời. Vợ chồng và các con ông là người chung sống cùng bà cho tới khi bà qua đời và tới nay vẫn ở đó, vẫn thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ của bên thuê nhà với bên cho thuê. Vì vậy, vợ chồng ông và các con là những người được quyền kế tiếp thực hiện hợp đồng thuê nhà này và có quyền đề nghị Bên cho thuê ký lại hợp đồng thuê nhà với mình.